Dieren in het leger

Dieren worden tegenwoordig binnen steeds meer vakgebieden ingezet. Denk bijvoorbeeld aan hulphonden, drugshonden en politiepaarden. Maar wist je dat defensie ook regelmatig gebruik maakt en gebruik heeft gemaakt van dieren. Daarover vertellen we je hier meer.

Geschiedenis

Dieren hebben door de eeuwen heen een grote rol gespeeld binnen defensie. Vandaag de dag spelen dieren nog steeds een grote rol in het leger. De bijdrage van dieren is zelfs zo belangrijk dat het Britse leger in 2004 een monument heeft onthuld met alle dieren die voor hen hebben gediend.

Terugkijkend naar de geschiedenis van dieren in het leger werden paarden het meest gebruikt. Het zijn sterke dieren die je gemakkelijk en snel van A naar B kunnen brengen. Ook kunnen ze ingezet worden voor een wagen om zo nog meer spullen mee te kunnen nemen.

De eerste bewijsstukken voor paarden in het leger zijn zo’n 4500 jaar geleden gevonden. Deze zijn gevonden in verschillende oorlogsillustraties en verhalen. Tegenwoordig hebben we, doormiddel van alle innovaties en ontwikkelingen, steeds betere vervoersmiddelen en apparatuur. Je zou denken dat we daarom over een aantal jaar geen dieren meer zien in het leger. Maar dieren zullen nooit helemaal vervangbaar zijn. Hieronder gaan we meer in op de verschillende diersoorten, hun taken en waar we ze vooral terug zien.

Honden

Honden zijn binnen veel verschillende vakgebieden aan het werk. Er zijn hulphonden, drugshonden, ziekenhuishonden en natuurlijk Defensie honden.

Defensie telt twee soorten diensthonden. Er zijn bewakingshonden en speurhonden. De rassen die hiervoor worden gebruikt zijn meestal Duitse, Hollandse of Mechelse herders en kruisingen daarvan. Deze rassen zijn ideaal vanwege hun dappere karakter.

De speurhonden moeten rustige en stabiele honden zijn die graag apporteren en een zogeheten ‘buitdrift’ hebben. Ze moeten uiteraard opzoek gaan naar een op dat moment belangrijk item en deze ook daadwerkelijk vinden. Hiervoor worden ze getraind op allerlei geuren. Denk hierbij aan geuren van explosieven, drugs, mensen, geld, noem maar op.

Bewakingshonden daarentegen hebben meer temperament en sterkere driften. Deze honden worden ingezet als wapen. Daarbij is afschrikken hun belangrijkste taak. Daarnaast zijn het extreem goede en scherpe luisteraars. Bijvoorbeeld als de hond een indringer moet bijten, doet hij dit alleen op commando. Ook het los laten gebeurt op commando. Bijten kan grote schade toebrengen aan het slachtoffer. Daarom is het van uiterst belang dat de hond altijd luistert naar het baasje. Het doel is namelijk niet om schade aan te brengen aan de indringer, maar om hem te laten schrikken.

Paarden

Ook paarden worden nog ingezet binnen het leger, maar niet op dezelfde manier zoals vroeger. In Nederland worden paarden vooral ingezet door de Koninklijke Marechaussee.

De Bereden Brigade Koninklijke Marechaussee maakt bijvoorbeeld deel uit van het ere-escort tijdens Prinsjesdag. Ook kan de Bereden Brigade door de koning gevraagd worden om zich bij andere gelegenheden in te zetten.

Dit kunnen bijvoorbeeld ceremoniële diensten zijn, zoals het begeleiden van ambassadeurs bij het aanbieden van de geloofsbrieven.

Daarnaast worden paarden of muildieren nog wel eens ingezet in missiegebieden. Soms moeten militairen zich verplaatsen door ruig en moeilijk gangbaar terrein. Dieren die dit terrein goed kennen komen dan goed van pas. Zij kunnen de militairen van hun zware bepakking en sjouwwerk ontlasten. Hierdoor raken de militairen minder uitgeput en blijven ze ‘fit to fight’.

Andere dieren

Natuurlijk zijn honden en paarden niet de enige dieren die gebruikt worden of zijn gebruikt binnen het leger. Van een paar soorten zul je misschien wel even opkijken omdat ze niet zo vanzelfsprekend zijn. Dit zijn bijvoorbeeld kamelen, olifanten, dolfijnen en glimwormen.

Hoewel deze dieren vooral vroeger werden ingezet, hebben ze wel een bijzondere geschiedenis. Zo werden en worden kamelen ingezet als vervoersmiddel, net zoals de paarden. Het zijn sterke dieren die gemakkelijk door het mulle zand kunnen lopen. Ook werd er vroeger vanaf de rug van kamelen gevochten door pijl en boogschutters en later met geweren. Tijdens ‘De Slag van Thymbra’ in 547 voor christus bleken kamelen ook erg nuttig tegen de paardencavelerie van de tegenstander. De grote en geur van de kamelen schrok de paarden af waardoor ze in paniek raakte en op hol sloegen. Een grote overwinning voor de Perzen met hun kamelen.

Ook olifanten zijn duizenden jaren van onschatbare waarden geweest bij diverse oorlogen. Zogenaamde krijgsolifanten werden ingezet om door de linies van de vijand heen te breken. Als je in de weg stond, stampten ze gewoon over je heen. Ook de slurf van de olifant werd optimaal benut. In geschiedenisboeken wordt beschreven dat men vroeger een ketting met stalen ballen aan de slurf vastmaakten. De olifanten werden vervolgens getraind om hiermee wild in het rond te zwaaien. Zo konden ze de tegenstander gemakkelijk uitschakelen. Uiteraard werden de olifanten daarnaast ook vooral gebruikt om groot materieel te verplaatsen.

Tot slot gaan we het nog hebben over dolfijnen en glimwormen. Misschien heb je het een paar jaar geleden wel in het nieuws gelezen dat het Russische leger Beluga dolfijnen inzette als spionagemiddel. Dolfijnen zijn hyperintelligente dieren die makkelijk te trainen zijn. Ze kunnen ingezet worden als spionagemiddel, om mijnen op te sporen en ze kunnen zelfs mijnen of torpedo’s meenemen. Het Amerikaanse legere bevestigt een tuigje met een camera aan de dolfijn. Zo kunnen ze meekijken tijdens het spioneren, maar ook bij het verkennen, opsporen en terugbrengen van items. Een heel bijzonder dier met een hele bijzondere functie.

Glimwormen hebben niet zo’n uitgebreid takenpakket gehad als de andere dieren, maar waren zeker wel nuttig. Zoals de naam al zegt, glimmen deze wormen in het donker. Daarom werden ze in de tweede wereldoorlog veel gebruikt in de donkere loopgraven. Door tientallen wormen onder een stolp te plaatsen, fungeerde ze als een waar lampje. Hierdoor hielpen ze de soldaten met het voeren van oorlog en met het lezen en schrijven van brieven.

Afsluiting

Zo zie je maar weer dat je allerlei dieren kunt inzetten binnen het leger. Vanzelfsprekend of onverwachts, ze hebben allemaal een nuttige functie. Hoewel het vroeger niet altijd ethisch was, streven we ernaar dat dat in het heden wel zo is.